Η ιστορία του φεστιβάλ Αισχύλεια είναι συνυφασμένη με την αγωνία, την περηφάνια και το όραμα της Πόλης όπως καταγραφόταν, ένα μόλις χρόνο μετά την περίοδο της επτάχρονης χούντας, ως ξεκίνημα ενώ στη συνέχεια δήλωνε την βούληση της εκάστοτε δημοτικής αρχής και της κοινωνίας για το σήμερα και το αύριο της πόλης.
« Ανακοίνωση της Επιτροπής Διοργανώσεως Αισχυλείων 1977“
Ἐλπίζουμε ὄτι ῆ αγάπη και η συμπαράσταση τῶν κρατικῶν φορέων, τῶν οἰκονομικῶν παραγόντων, τῶν μέσων ἐνημέρωσεως καἰπροπαντός τοῦ λαοῦ τῆς περιοχῆς μας θα ἐκδηλωθῆ ἐνεργότερα ἐφέτος. Αὐτό θα βοηθήσει οὐσιαστικά την ἐκπολιτιστική ἀνάπτυξη στην Ἐλευσίνα, θα προβάλλει την πολιτιστική της κληρονομιά και θα βοηθήσει να προστατευθοῦν οἰ ἀρχαιότητες πού τόσες φθορές ἒχουν ὐποστῆ από την ἀνεξέλεγκτη βιομηχανική ἀνάπτυξη στην περιοχή μας. Πιστεύουμε ὄτι το Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦκαι οἰ ἀλλες ἀρμόδιες κρατικές ὐπηρεσίες θα προχωρήσουν σε ριζικώτερα ἒργα διαμορφώσεων, ἀναστηλώσεων καἰ ἐξωραισμοῦ τοῦ αρχαιολογικοῦ χώρου Ελευσῖνος ἀντίστοιχων τῆς πολιτιστικῆς κληρονομιάς που ἐκπροσωπεῖ ἠ πόλη μας. Εμεῖς ἀπό πλευρᾶς μας, θά προσπαθήσουμε νά ὑπερνικήσουμε τίς ἀτέλειες καί τά κενά μας τῶν προηγουμένων ετῶν, στηριζόμενοι καί στήν πλούσια πεῖρα ἀπό τίς διοργανώσεις τοῦ1975 και 1976” »
Τα Αισχύλεια «εκτοξεύτηκαν» ως θεσμός όταν θεωρήθηκε ότι αποτελούν το βασικό άξονα επαναδιαπραγμάτευσης της πόλης με την ιστορία της, την κεντρική εξουσία, την ποιότητα και την κατεύθυνση της ανάπτυξης της, το μέλλον της.
Τότε ενδυναμώθηκε για να αποτελέσει το κραταιό όχημα – ατμομηχανή που θα οδηγούσε όλη την πόλη σ’ ένα βιώσιμο μέλλον. Αυτό το ταξίδι ξεκίνησε το 2003 και χρησιμοποίησε ως ανεκτίμητο κεφάλαιο ότι υπήρχε μέχρι τότε, μικρό ή μεγάλο, γιατί όλα είναι χρήσιμα αρκεί να ξέρει το «πως» και το «γιατί». Περισσότερα ιστορικά στοιχεία θα μπορεί κανείς να βρει στον κατάλογο- τόμο για τα 40 χρόνια του Φεστιβάλ Αισχύλεια.
H Ελευσίνα είναι ίσως η πόλη που συνδέθηκε στα νεότερα χρόνια, όσο καμία άλλη, με το κύμα της εκβιομηχάνισης της Ελλάδας. Είναι η πόλη με τους περισσότερους ανενεργούς βιομηχανικούς χώρους που συνδέονται άρρηκτα με την οικονομική και πολιτιστική της ταυτότητα και συγκαταλέγονται, λόγω της υψηλής ιστορικής και αισθητικής τους αξίας και της αξιόλογης αρχιτεκτονικής τους, στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας. Συνεπώς, η ανάπλαση των ιστορικών βιομηχανικών κτιρίων και η ανάδειξη της αισθητικής τους ιδιαιτερότητας, η διατήρηση και προστασία των αρχιτεκτονικών τους χαρακτηριστικών, η ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου τους, η αρχιτεκτονική τους ανανέωση, η αξιοποίηση και αναβάθμιση τους, αποτελεί υποχρέωση όλων μας. Η πολεοδόμηση τους και ο χαρακτηρισμός τους ως χώρων πολιτισμού αποδεικνύει έμπρακτα τη βούληση μας. Η διοργάνωση του Φεστιβάλ Αισχύλεια, μεταξύ τους και οι μεγάλες εικαστικές εγκαταστάσεις των τελευταίων ετών (Β.Ξένου, Θεόδωρος, Κ.Λεμού, Μ.Σπηλιόπουλος, Λ.Παπακωνσταντίνου, Διοχάντη, Σ.Τσιβόπουλος, Ν.Ναυρίδης, M.Pistoletto, Δ.Στράτου), δηλώνουν την άρρηκτη σχέση τους με την τέχνη, το μεγαλείο τους και την αναγκαιότητα να αποτελέσουν διαχρονικά κελύφη πολιτισμού. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε ριζικά το πολιτικό και κοινωνικό μας τοπίο και να αποκτήσουμε σφρίγος και επιρροή ως πόλη. Στοιχεία ικανά να αποτρέψουν δυσμενείς απόψεις για το ύφος και την προοπτική που θέλουν οι πολίτες να δώσουν στην Ελευσίνα.
Το Παλαιό Ελαιουργείο ως πυρήνας πολιτισμού,συμβάλει καθοριστικά στην προβολή της Βιομηχανικής μας κληρονομιάς και στην ανάδειξη του ως ιστορικού και πολιτιστικού μνημείου της Ελλάδας, με τα κτήρια του να αποτελούν ισχυρό θέλγητρο για τους δημιουργούς και σκηνοθέτες που αναζητούν νέους πολυπρισματικούς εναλλακτικούς χώρους.
Ο βιομηχανικός χώρος με όλο το βάρος και την υπόσταση του (παρελθόντος έστω) λειτουργικού του ρόλου στη ζωή της πόλης αποτελεί ιδανικό «σκηνικό» για την καλλιτεχνική δημιουργία. Προσφέρει ένα μοναδικό έναυσμα στη φαντασία να συνδιαλλαγεί και να συνυπάρξει, για μια στιγμή με τη συλλογική μνήμη.
Είμαστε ένας δήμος των 30.000 κατοίκων, όμως υπάρχει μια τεράστια πολιτιστική παρακαταθήκη. Ελευσίνια Μυστήρια, Αισχύλος και ένα μεγάλο απόθεμα βιομηχανικών κτηρίων που αποτελούν μοναδικά κελύφη πολιτισμού. Αυτό το σημαντικό κεφάλαιο χρησιμοποιήσαμε με την πλήρη στήριξη του Δήμου και αργά αλλά συστηματικά με επιμονή και όραμα χτίσαμε το σημερινό Φεστιβάλ. Με λίγα λόγια ότι πετύχαμε, ξεπερνώντας μεγέθη και δυσκολίες, ήταν η σωστή στρατηγική μάρκετινγκ, η ενεργοποίηση ντόπιων δυνάμεων με ικανότητα και διάθεση προσφοράς και ένα ισχυρό όραμα για την Ελευσίνα που ονειρευόμαστε, την Ελευσίνα του Πολιτισμού, της Οικολογίας και με μέτρο όλων, τον άνθρωπο.
Η τέχνη θεωρούμε ότι συμβάλλει στο να γινόμαστε ανεκτικοί στο διαφορετικό, να ονειρευόμαστε το αύριο, να ευαισθητοποιούμαστε για τα μικρά και μεγάλα ζητήματα της εποχής.
Η Ελευσίνα ως πόλη που στη νεότερη ιστορία της αγκάλιασε πληθυσμούς απ όλα τα σημεία της Ελλάδας, λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης αλλά και τους ξεριζωμένους Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου , έγινε μια πόλη που πλέον στο DNA της έχει εισχωρήσει η καινοτομία , οι νέες ιδέες και η αποδοχή του διαφορετικού.
Έτσι το σύγχρονο πρόσωπο της πόλης παρουσιάζεται με όλα τα παραπάνω θετικά χαρακτηριστικά γι’ αυτό στα χρόνια της κρίσης με αξιοπρέπεια και κοινωνική συνοχή αντιμετωπίσαμε ως κοινωνία ανθρωπιστικά προβλήματα επενδύοντας ακόμη περισσότερο στον πολιτισμό πιστεύοντας ότι αποτελεί καταλύτη για το αύριο της πόλης.
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το θέατρο ως μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο εκπαίδευσης.
Έτσι τα Αισχύλεια «εκπαιδεύουν» αλλά και «εκπαιδεύονται» από τους ανθρώπους της πόλης της Ελευσίνας.
Αν κάποιος μας ρωτούσε πως καταφέρνουν τα Αισχύλεια να έχουν μια ανοδική πορεία επιτυχίας σε όλα σχεδόν τα επίπεδα θα απαντούσαμε…
Συνέπεια, επιμονή, συνέχεια, καινοτομία, πάθος, ήθος, έρως……
Είναι μερικοί μόνο από τους προσδιορισμούς του Θεσμού των Αισχυλείων.
Είναι μήπως τελικά το μοντέλο των επιτυχημένων projects; Γιατί τα Αισχύλεια καταφέρνουν μέσα σ΄όλες τις αντιξοότητες να προχωρούν προς εκείνη την κατεύθυνση που έχουν ορίσει ως προορισμό τους;
Ένα σημαντικό πολιτιστικό Φεστιβάλ που αναδεικνύει την μοναδικότητα της Πόλης του Αισχύλου και των Ελευσινίων Μυστηρίων που επιδιώκει να την κάνει διεθνώς γνωστή μέσω της τέχνης, που δημιουργεί εν τέλει ένα δημιουργικό διάλογο για το τι πρέπει να είναι ένα Φεστιβάλ σήμερα.
Αλλά οι θεσμοί, ιδίως οι πολιτιστικοί ως ζωντανοί οργανισμοί, συνεχώς πρέπει να αναπροσαρμόζονται στις συνθήκες του περιβάλλοντός τους και με δυναμισμό να δίνουν την δική τους πρόταση.
Ότι η Ελευσίνα υπήρξε μοναδική στο παρελθόν πολλοί το γνωρίζουν, τον τρόπο που θα καταλάβει μια περίοπτη θέση στο διεθνή πολιτιστικό χάρτη είναι το μεγάλο ζητούμενο.
Οι άξονες που κινείται το φεστιβάλ είναι: ποιότητα- δημοφιλία –εξωστρέφεια- καινοτομία -διεθνισμός -πολιτική τιμών προσιτή- ακόμη καλύτερη οργάνωση- «οικογενειακό» περιβάλλον υποδοχής των επισκεπτών.
Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνθέτουν την ταυτότητα του Φεστιβάλ των τελευταίων χρόνων. Δεν ξεχωρίζουμε εκδηλώσεις γιατί όλες τις υποδεχόμαστε με τον ίδιο σεβασμό, καλλιτεχνική εκτίμηση και αγάπη. Εξάλλου αυτό το ανθρωποκεντρικό στοιχείο, είναι που ξεχωρίζει το Φεστιβάλ των Αισχυλείων από τα υπόλοιπα. –